Katowice, 28 kwietnia 2016 r.

VA I-7708/16

KOMUNIKAT

W SPRAWIE MEDIÓW ARCHIDIECEZJI KATOWICKIEJ

Drodzy Diecezjanie!

Od dzisiejszej niedzieli nasz „Gość Niedzielny” ukazuje się w odnowionej szacie graficznej. Korzystając z tej okazji, zachęcam Was, Bracia i Siostry, do stałego czytania naszego archidiecezjalnego tygodnika, który służy dziełu ewangelizacji, wzmacnia nasze przywiązanie do wiary i świata chrześcijańskich wartości oraz jest znaczącą pomocą w duszpasterstwie.

„Gość Niedzielny”, założony przez pierwszego biskupa katowickiego Augusta Hlonda jako pismo diecezjalne, stał się tygodnikiem o zasięgu ogólnopolskim. Od 5 lat przewodzi na liście tygodników opinii o najwyższym nakładzie, to znaczy znajduje się w grupie tygodników mających największą liczbę odbiorców i czytelników.

Bracia i Siostry!

W ubiegłym roku została utworzona grupa archidiecezjalnych mediów, które pracują teraz w ramach jednego podmiotu pod nazwą „Instytut Gość Media”. Tworzą go: Gość Niedzielny, Radio eM, Mały Gość Niedzielny oraz portale internetowe: gosc.pl oraz wiara.pl. Przeprowadzona konsolidacja nie oznacza ujednolicenia formy i treści, bo poszczególne media posługują się odmiennymi środkami, są adresowane do różnych odbiorców i mają ambicję, aby jak najszerzej docierać, informować i formować. Wszystkie jednak służą jednemu celowi: sprawie ewangelizacji, umacnianiu świata chrześcijańskich wartości oraz przybliżaniu nauki Kościoła w aktualnych kwestiach.

Siostry i Bracia,

Redakcjom katolickich mediów naszej archidiecezji życzę błogosławieństwa Bożego, wsłuchiwania się w inspiracje płynące od Ducha Świętego, który buduje Kościół i prowadzi dzieło głoszenia Dobrej Nowiny.

Wyrażam przekonanie, że wszystkie w/w podmioty tworzące „Instytut Gość Media”, mając świadomość swojej służebnej roli, będą się przyczyniały do budowania Kościoła – Wspólnoty; Kościoła żywego, świadomego swej odpowiedzialności za losy głoszenia Dobrej Nowiny, i w tym samym duchu będą formowały wierzących Chrystusową Ewangelią, aby ostatecznie „świat” uwierzył, że Panem jest Jezus!

Wszystkim korzystającym z mediów archidiecezji katowickiej, zwłaszcza rodzicom dzieci i młodzieży, udzielam pasterskiego błogosławieństwa.

† Wiktor Skworc

Arcybiskup Metropolita

Katowicki

SŁOWO BISKUPÓW DIECEZJI Z TERENU WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

W SPRAWIE TROSKI O JAKOŚĆ POWIETRZA

Bracia i Siostry!

Jako pasterze diecezji położonych na terenie województwa śląskiego zwracamy się do was w ważnej sprawie społecznej. Dotyczy ona każdego z nas. Chodzi o negatywne zjawisko tzw. niskiej emisji pyłów i szkodliwych gazów pochodzących z kotłowni węglowych oraz domowych pieców grzewczych, powodujących zanieczyszczenie powietrza pyłem zawieszonym.

Bardzo wysokie stężenia pyłu zawieszonego, przekraczające czasami wielokrotnie określone normy, występują w całym regionie w sezonie grzewczym, zwłaszcza podczas niekorzystnych warunków meteorologicznych, związanych z bezwietrzną pogodą, brakiem opadów atmosferycznych, a także podczas niskich temperatur. W przypadku naszego województwa duży wpływ na jakość powietrza ma również największa w skali kraju gęstość zaludnienia, która powoduje niebezpieczne stężenie pyłów emitowanych z domów usytuowanych w gęstej zabudowie. Przyczynia się również do tego intensywny ruch samochodowy.

Główną przyczyną zanieczyszczeń jest emisja niebezpiecznych substancji chemicznych z indywidualnego ogrzewania budynków. Ten stan dotyczy również dużych miast ze starą, wielorodzinną zabudową mieszkaniową. Jest konsekwencją spalania materiałów opałowych złej jakości, w paleniskach o niskich parametrach energetycznych. To powoduje, że od października do kwietnia jakość powietrza ulega znacznemu pogorszeniu, a obecność pyłu zawieszonego w atmosferze działa negatywnie, przede wszystkim na człowieka. Jak informują lekarze i naukowcy, prowadzi do chorób układu oddechowego i krążenia, zaś zawarte w nim związki chemiczne są rakotwórcze.

Stajemy więc przed poważnym wezwaniem, polegającym na podjęciu wspólnych działań, których celem jest radykalna zmiana jakości powietrza, którym na co dzień oddychamy. Opracowane i realizowane przez samorządy plany likwidowania tzw. niskiej emisji trzeba już dzisiaj wzmocnić ekologicznym rachunkiem sumienia. Wzywa nas do tego nie tylko papież Franciszek w encyklice „Laudato si”, ale także zdrowy rozsądek i wola przestrzegania Bożych przykazań, zwłaszcza przykazania: nie zabijaj! Powietrze powinno być oczyszczone z efektów ludzkiej lekkomyślności, szczególnie teraz w okresie grzewczym, kiedy niefrasobliwie spala się w piecach m.in. śmieci, odpady i przedmioty plastikowe. Nie wolno, ogrzewając mieszkanie lub dom, przyczyniać się do „małych katastrof ekologicznych”. Odejście od takiego postępowania będzie wyrazem troski o nasze zdrowie i wczesną profilaktyką, zapobiegającą licznym chorobom. Od naszej świadomości i odpowiedzialności zależy, czy powietrze w miejscowości naszego zamieszkania i całego regionu będzie służyło naszemu zdrowiu.

Drodzy Diecezjanie! Mieszkańcy województwa śląskiego!

Zdajemy sobie sprawę z tego, że istnieją także ekonomiczne przyczyny opisanych wyżej zjawisk. Wielu mieszkańców naszego województwa – mimo najlepszej woli – nie stać na wymianę pieców grzewczych na bardziej ekologiczne i zakup lepszej jakości węgla. W tym zakresie oczekujemy skutecznego wsparcia. Poszczególne samorządy dotują już instalację ekologicznych źródeł ciepła. Potrzebne są jednak ogólnopolskie, rządowe rozwiązania systemowe. Z tym łączy się likwidacja trudnych do pokonania barier biurokratycznych oraz opracowanie innych form pomocy. Bardzo liczymy na to, że przepisy państwowe i samorządowe będą uwzględniać sytuację ekonomiczną tych, których nie stać na zakup nowego pieca lub jego modernizację, a także na nabywanie węgla lepszej jakości lub innego, proekologicznego opału.

Raz jeszcze prosimy, podejmijmy wszyscy działania na rzecz wspólnego dobra, jakim jest zdrowe i czyste powietrze. Zachęcamy władze samorządowe miast i gmin naszego województwa do radykalnego działania w tym zakresie.

Bracia i Siostry!

Wiek XXI, jak i poprzedni, możemy określić cywilizacją ciepła. Aby je uzyskać, musimy za nie płacić wysoką cenę. Niestety, często na skutek emisji pyłów i szkodliwych substancji do atmosfery płacimy za ciepło uszczerbkiem na własnym zdrowiu. Nadszedł czas, abyśmy się zmierzyli z tym wezwaniem i wspólnie zadbali o nasz wspólny dom.

Bądźmy obrońcami środowiska naturalnego, a nasz ekologiczny wysiłek niech błogosławi Ten, który powierzył człowiekowi – dobremu rządcy całą ziemię. Niech nasze wspólne działania w „trosce o wspólny dom” błogosławi Bóg Wszechmogący, Ojciec, Syn i Duch Święty!

Podpisali:

†Andrzej Czaja †Wiktor Skworc

Biskup Opolski Arcybiskup Metropolita Katowicki

†Jan Kopiec †Grzegorz Kaszak

Biskup Gliwicki Biskup Sosnowiecki

Katowice-Gliwice-Opole-Sosnowiec, 13 listopada 2015 r.

Zaproszenie do katedry na Uroczystość Chrystusa Króla

Drodzy Diecezjanie!

W ostatnią niedzielę roku liturgicznego nasz wzrok kierujemy ku Jezusowi Chrystusowi, Królowi Wszechświata, który patronuje naszej katowickiej katedrze, matce wszystkich kościołów archidiecezji.

Serdecznie zapraszam do wspólnego świętowania odpustu katedralnego w niedzielę 22 listopada podczas Mszy św. o godz. 12. Do udziału w liturgii zapraszam rodziny, dzieci i młodzież, przedstawicieli ruchów, wspólnot i stowarzyszeń działających w parafiach. Zapraszam członków Akcji Katolickiej i Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży z okazji ich patronalnego święta. Zapraszam członków Parafialnych Zespołów Synodalnych i powołanych na II Synod Archidiecezji Katowickiej, którzy już od godz. 10-tej zgromadzą się na dniu skupienia w krypcie katedry. Zapraszam księży i osoby życia konsekrowanego.

Liturgią Eucharystii w uroczystość Chrystusa Króla zakończymy obchody 90-lecia Archidiecezji Katowickiej i Rok Życia Konsekrowanego. Po Mszy św. zostaną wręczone grupie szczególnie zasłużonych diecezjan pamiątkowe medale „Pro Christi Regno”, wyrażające wdzięczność za zaangażowanie w dzieło budowania Królestwa Bożego w naszej archidiecezji.

Siostry i Bracia!

Niech wspólne przeżycie prawdy o Chrystusie, który będąc Królem wszechświata jest także Królem nas wszystkich, znajdzie wyraz w stawianiu Go zawsze na pierwszym miejscu w życiu. Niech On rządzi i naszym życiem! Niech króluje w naszych sercach, aby Jego Ewangelia zawsze nas prowadziła! Idźmy wiernie za Chrystusem Królem, bo błogosławiony, który przybywa w imię Pańskie; błogosławione Jego królestwo, które nadchodzi!

Drodzy Diecezjanie! Bądźcie błogosławieni – słudzy Królestwa, które w was jest! Wszystkim z serca błogosławię: w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego.

† Wiktor Skworc

ARCYBISKUP METROPOLITA

KATOWICKI

VA I – 7660/15

Katowice, 10 listopada 2015r.

List pasterski Episkopatu Polski
o szacunku dla ciała zmarłego i obrzędach pogrzebu 

(w przypadku kremacji)

Drodzy Bracia i Siostry w Chrystusie!

1. Listopad jest miesiącem szczególnej pamięci modlitewnej o zmarłych. Liczniej uczestniczymy we Mszach Świętych sprawowanych za zmarłych i odwiedzamy cmentarze, zatrzymując się w miejscach, gdzie spoczywają nasi bliscy. Zapalamy znicze i kierujemy do Boga prośby o wieczne szczęście dla nich. W ostatnich latach coraz więcej osób zatrzymuje się jednak nie przy grobie, lecz przed miejscem, w którym złożona została urna z prochami osoby zmarłej. Praktyka kremacji ciał naszych zmarłych staje się coraz bardziej powszechna. W niektórych przypadkach jest to wyraz podążania za szerzącą się modą, często nacechowaną laickimi poglądami. Tymczasem wielowiekowa tradycja chrześcijańska, oparta na przekazach biblijnych, a także nasza kultura narodowa, zawsze z szacunkiem odnosiła się do ciała osoby zmarłej. Przejawia się to w modlitewnym czuwaniu przy zmarłym,
a zwłaszcza w religijnej ceremonii pogrzebowej, podczas której z należną czcią modlimy się przy trumnie z ciałem osoby zmarłej, sprawujemy Mszę Świętą oraz uczestniczymy w obrzędzie ostatniego pożegnania. Kapłan okadza złożone do trumny ciało zmarłego, kropi wodą święconą, aby następnie złożyć je w grobie. Z szacunkiem odnosimy się nie tylko do grobów naszych bliskich, ale również do grobów świętych
i błogosławionych, a także czcimy ich relikwie, prosząc o wstawiennictwo u Boga.

2. W miarę rozwoju cywilizacji pojawił się w naszej zachodniej kulturze także zwyczaj spopielania ciał zmarłych. Kościół sprzeciwiał się tej praktyce wówczas, kiedy była ona formą demonstracji antyreligijnej i znakiem sprzeciwu wobec chrześcijańskiej wiary w zmartwychwstanie ciała. Dziś, gdy dla wielu kremacja przestała być wyrazem takich postaw w odniesieniu do wiary chrześcijańskiej, Kościół zezwala na kremację, „jeśli nie podważa wiary w zmartwychwstanie ciała” (KKK 2301, KPK kan. 1176 § 3).
Kościół nadal jednak zaleca i popiera biblijny zwyczaj grzebania ciał zmarłych. Godność osoby ludzkiej, a więc i ciała człowieka, wynika z największego wydarzenia w dziejach ludzkości, jakim jest tajemnica wcielenia Syna Bożego. On, dla którego Ojciec powołał do istnienia wszystkie byty i uczynił człowieka koroną stworzeń, przyjął ludzką naturę i objawił się w ludzkim ciele. Jezus Chrystus przeszedł przez wszystkie etapy ludzkiego życia: najpierw w łonie Matki – Dziewicy z Nazaretu, potem dzieciństwo i młodość, następnie publiczną działalność, a wreszcie mękę i śmierć. Wiemy, że po odkupieńczej śmierci Jego ciało zostało złożone w grobie
i wierzymy, że w tym ciele zmartwychwstał trzeciego dnia. W swoim uwielbionym ciele ukazywał się apostołom przez czterdzieści dni i wstąpił na ich oczach do nieba, by, siedząc po prawicy Ojca, wstawiać się za nami.
Wielka prawda o godności ludzkiego ciała, ukazana przede wszystkim w życiu samego Syna Bożego, zawsze była przyjmowana i przeżywana w Kościele, co przejawiało się w szacunku i trosce o ludzkie ciało zarówno za życia, jak i po śmierci. W Katechizmie Kościoła Katolickiego czytamy: „Ciała zmarłych powinny być traktowane z szacunkiem i miłością wypływającą z wiary i nadziei zmartwychwstania. Grzebanie zmarłych jest uczynkiem miłosierdzia względem ciała; jest uczczeniem dzieci Bożych, będących świątynią Ducha Świętego” (KKK 2300).

3. W ostatnim czasie spotykamy się w naszym kraju z coraz częstszą praktyką kremacji zwłok, która stała się jednym ze znaków naszej epoki. Powstają specjalne miejsca na cmentarzach, gdzie składa się urny, jak też nowe krematoria, w których spalane są ciała zmarłych. Dlatego wiele osób stawia sobie dziś pytania: jaka ma być forma mojego pogrzebu? Czy nie domagać się spopielenia swojego ciała? Jak pochować swoich zmarłych? Wszystkich jednak, którzy rozważają możliwość kremacji, prosimy, aby decyzji tej nie podejmowali pochopnie i wzięli pod uwagę chrześcijańską tradycję. „Prochy bowiem wyrażają zniszczenie ludzkiego ciała i nie oddają idei «snu» w oczekiwaniu zmartwychwstania. Ponadto właśnie ciału, a nie prochom, oddaje się cześć w czasie liturgii, ponieważ od chwili chrztu świętego stało się ono świątynią uświęconą przez Ducha Świętego” (Dodatek do Obrzędów pogrzebu, nr 3).
Kremacja nierzadko pociąga za sobą pewne praktyki, których Kościół nie może zaakceptować, takie jak rozsypywanie prochów w określonych miejscach (tzw. ogrodach pamięci) lub przechowywanie ich w różnej formie w domu. Inną konsekwencją kremacji może być zanikanie tradycyjnych cmentarzy jako miejsca czasowego spoczynku zmarłych. Cmentarze z grobami zmarłych i stojące na nich krzyże przypominają żyjącym o przemijaniu ziemskiego życia, o wierze w życie wieczne i zmartwychwstanie z Chrystusem. Są także miejscem publicznej i prywatnej modlitwy Kościoła za zmarłych. Groby na cmentarzu są nie tylko pamięcią o zmarłych, ale wyrażają związek z poprzednimi pokoleniami tak w wymiarze rodzinnym, jak i narodowym. W taki sposób należy patrzeć na groby nie tylko swoich bliskich, ale także tych, którzy walczyli i oddali życie za Ojczyznę lub w inny sposób przyczynili się do rozwoju jej kultury duchowej i materialnej.

4. Biorąc pod uwagę przekaz płynący z Pisma Świętego i tradycji chrześcijańskiej, Kościół nadal zaleca zachowywanie dotychczasowego zwyczaju grzebania ciał zmarłych.
Ponieważ w ostatnich latach przyjęły się w naszym kraju zróżnicowane praktyki obrzędów liturgicznych towarzyszących kremacji ciał zmarłych i złożeniu urny do grobu lub do specjalnej niszy na cmentarzu w tzw. kolumbarium, czyli ścianie z urnami, biskupi polscy – pragnąc uporządkować sposób sprawowania liturgii pogrzebowej – zwrócili się do Kongregacji do spraw Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów o zatwierdzenie Obrzędu złożenia urny do grobu. Stolica Apostolska, dekretem z 7 lipca 2010 roku, zatwierdziła sam obrzęd, jak i normy wykonawcze związane z kremacją ciała ludzkiego.
W oparciu o zatwierdzone normy i podane wskazania biskupi polscy stwierdzają:
A. Obrzędy pogrzebowe z Mszą Świętą i z ostatnim pożegnaniem włącznie, w których uczestniczy rodzina, wspólnota parafialna, przyjaciele i znajomi, powinny być celebrowane przed kremacją ciała ludzkiego. Natomiast po spopieleniu zwłok sprawuje się obrzęd związany ze złożeniem urny w grobie. Obrzędy pogrzebowe z ostatnim pożegnaniem należy celebrować w kościele lub kaplicy cmentarnej bądź w pomieszczeniu krematorium według form podanych w księdze liturgicznej zawierającej Obrzędy pogrzebu (Katowice 19911, 20012).
Już w 1977 roku Stolica Apostolska wyjaśniła, że „nie wydaje się stosownym, aby nad prochami celebrowano obrzędy, które mają na celu uczczenie ciała zmarłego. Nie chodzi tutaj o potępienie kremacji, ale o zachowanie prawdziwości i czytelności znaku liturgicznego” (Dodatek do Obrzędów pogrzebu, nr 3).
B. Jeśli jednak przemawiają za tym szczególne racje duszpasterskie lub powody natury praktycznej, obrzędy pogrzebowe, podane w księdze liturgicznej, można sprawować nad samą urną. Może to mieć na przykład miejsce wtedy, gdy czyjaś śmierć nastąpiła daleko od miejsca zamieszkania i kremacja ułatwia sprowadzenie doczesnych szczątków osoby zmarłej, a także, kiedy uczestnicy pogrzebu przybywają z daleka i trudno im być na dwóch częściach pogrzebu, czyli na Mszy Świętej połączonej z ostatnim pożegnaniem ciała zmarłego i, po pewnym czasie, na obrzędzie złożenia urny w grobie lub kolumbarium. Podczas obrzędu liturgicznego pogrzebu, po kremacji, urnę stawia się przed prezbiterium na stoliku nakrytym fioletowym kirem obok zapalonego paschału.
C. Jeśli kremacja ma miejsce w innym terminie niż Msza Święta pogrzebowa i obrzęd ostatniego pożegnania, modlitwom towarzyszącym złożeniu urny w grobie może przewodniczyć kapłan lub diakon albo osoba specjalnie delegowana do tej funkcji. Obrzęd sprawowany jest przy udziale najbliższej rodziny, bez zewnętrznej okazałości.
D. Kościół stanowczo sprzeciwia się praktyce rozrzucania prochów ludzkich w tzw. miejscach pamięci, na morzu, w górach lub w innych miejscach. Zarówno ciało, jak i prochy człowieka zawsze należy składać do grobu, w specjalnym kolumbarium lub w kaplicy na cmentarzu. Każde takie miejsce pochówku wyraża wiarę chrześcijanina w ostateczne zmartwychwstanie.

Drodzy Bracia i Siostry w Chrystusie!

5. Wyznawana w chrześcijańskim Credo wiara w ciała zmartwychwstanie kształtowała naszą wiekową tradycję i szacunek do każdego zmarłego, którego ciało ze czcią składamy do grobu. Zmarłych polecamy miłosiernemu Bogu, który wskrzesił z martwych Jezusa Chrystusa, a kiedyś i nas „pochwyci za rękę i wprowadzi do domu wiecznego trwania”, jak głosi hymn modlitwy na zakończenie dnia. Korzystając z okazji, pragniemy również zachęcić was do stałej pamięci modlitewnej o naszych zmarłych. Pielęgnujmy przekazane nam zwyczaje, uczmy tego młode pokolenie, aby i o nas pamiętano w modlitwach oraz podczas liturgii. Msza Święta w intencji zmarłych jest najcenniejszym darem, jaki możemy im ofiarować.
Ożywieni wiarą w Chrystusa Zmartwychwstałego udzielamy Bożego błogosławieństwa dla umocnienia nadziei, że razem z Chrystusem wszyscy zmartwychwstaniemy.



Podpisali: Pasterze Kościoła katolickiego w Polsce obecni na 356. Zebraniu Plenarnym Konferencji Episkopatu Polski w Przemyślu, w dniach 14-16 października 2011 r.



Za zgodność:

+Wojciech Polak
Sekretarz Generalny KEP

Katowice, 31.10.2011 r.
VB II – 1121/11

Wikariusz Generalny

DEKRET

W trosce o dobro duchowe wiernych, mając na względzie tradycyjnie świąteczny charakter dnia 31 grudnia i przypadający w tym dniu piątek, który jest dniem pokutnym (kan. 1249 - 1253 KPK), na podstawie kan. 87 § 1 KPK, udzielam wszystkim wiernym Archidiecezji Katowickiej i przebywającym w tym dniu na terenie Archidiecezji Katowickiej dyspensy od obowiązku zachowania w tym dniu wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych i innych form pokuty.
Zachęcam Wiernych korzystających z powyższej dyspensy, aby podjęli w dogodnym dla siebie czasie jakąś inną formę zadośćuczynienia, zwłaszcza uczynki miłości i pobożności.

Katowice, 16.12.2010 r.
VAI – 7015/10
       
                                                                          Szczęść  Boże!

                                                                         + Damian Zimoń